به نقل از «فرارو»

آیا بیکاری واقعا کاهش یافته است؟

تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۸۲۸۳۷

بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری در ۵ سال گذشته روندی نزولی داشته، این در حالیست که در همین بازه زمانی نرخ مشارکت اقتصادی نیز به‌طور کلی کاهشی بوده است. آیا با این وجود می‌توان گفت که وضعیت بازار کار ایران بهبود یافته است؟

به گزارش اکوایران؛ در فاصله سال­های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۲، نرخ بیکاری نوسانات بسیاری را تجربه کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در زمستان ۸۹ نرخ بیکاری به ۱۴.۶ درصد رسید. این عدد بیشترین نرخ بیکاری ثبت شده در ۱۹ سال مورد بررسی است و نشان می‌­دهد از هر ۱۰۰ ایرانی که تمایل به کار کردن دارند و در سن کار نیز هستند، تقریبا ۱۵ نفر در جست‌و‌جوی شغلی ناکام مانده­اند.

به طور کلی از سال ۹۷ روند نرخ بیکاری نزولی شد و سرانجام در پاییز امسال به ۷.۶ درصد رسید. نرخ بیکاری برآورد شده در پاییز امسال پایین‌ترین نرخ بیکاری در ۱۹ سال گذشته محسوب می‌شود. اما این کاهش نرخ بیکاری لزوما به معنی بهبود شرایط بازار کار نیست.

کاهش بیکاران در بازار کار می‌­تواند از دو پدیده نشات بگیرد. اولین عامل، افزایش اشتغال است. دومین عامل، در نتیجه دلسرد شدن شماری از افراد در سن کار نسبت به یافتن شغل مناسب رخ می‌­دهد. در واقع در این حالت افراد شغل مناسب خود را پیدا نمی­‌کنند؛ لذا از ورود به بازار کار منصرف شده و از جمعیتی که در محاسبات «فعال» در نظر گرفته می‌شود، خارج شده در نتیجه جزء بیکاران شمرده نمی ­شوند­.

نرخ بیکاری نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال اقتصادی است، و چنانچه فردی دارای شغل نباشد و از جمعیت فعال اقتصادی خارج شود، در محاسبه نرخ بیکاری محسوب نمی‌شود.

پس برای آن­که بدانیم بازار کار در چه بازه زمانی بهبود یافته و در کدام دوره رو به وخامت رفته، لازم است نرخ بیکاری و نرخ مشارکت را در کنار هم بررسی کنیم. از همین رو وقتی مشاهده می‌شود که در ۵ سال گذشته نرخ بیکاری نزولی بوده بایستی دید نرخ مشارکت چه تغییری کرده است.

نگاهی به داده‌­های نرخ بیکاری و نرخ مشارکت و مقایسه آن­ها با یکدیگر نشان می‌­دهد، از بهار ۸۴ تا پایان سال ۹۰، بازار کار ایران حال خوبی نداشته است. در سال ۹۴ تا ۹۷، به دلیل انتظارات مثبت در اقتصاد ایران ناشی از توافق برجام، نرخ مشارکت افزایش یافته و افراد بیشتری در جست‌­وجوی شغل بودند و وارد بازار کار شدند. اما بازار کار ایران توان پاسخ‌گویی به ورود این جمعیت متقاضی کار را نداشت و در نتیجه نرخ بیکاری افزایش یافت.

نرخ بیکاری و مشارکت اقتصادی در یک نگاه

بر اساس تعاریف مرکز آمار ایران، مجموع افراد ۱۵ ساله و بیشتر به عنوان افراد در سن کار دسته‌­بندی می­‌شوند. اما تمام افراد در سن کار تمایل و یا توان حضور در بازار کار را ندارند؛ لذا به آن دسته از افراد ۱۵ ساله و بیشتر که تمایل و توان برای حضور در بازار کار را دارند و به این منظور اقدام به جست‌­وجوی شغلی کرده و یا جایی مشغول کار شده‌­اند، جمعیت فعال گفته شده است. از محاسبه نسبت افراد فعال به کل جمعیت در سن کار، نرخ مشارکت اقتصادی حاصل می‌­شود.

نگاهی به ارقام منتشر شده توسط مرکز آمار از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۴۰۲ نشان می‌­دهد میانگین نرخ مشارکت در این دوره ۱۹ ساله، ۴۲.۵ درصد بوده است. به عبارت دیگر طی سال‌­های مورد بررسی به طور میانگین از هر ۱۰ ایرانی ۴ نفر تمایل به کار کردن داشته‌اند؛ بنابراین به جست‌­وجوی شغل پرداخته و یا مشغول به کار بوده‌اند.

باید توجه داشت که تمام جمعیت فعال که در جست‌­وجوی شغل هستند، موفق به یافتن کار نمی­‌شوند؛ بنابراین جمعیت فعال از دوگروه «جمعیت بیکار» و «جمعیت شاغل» تشکیل شده است. از محاسبه نسبت بیکاران به نسبت جمعیت فعال، نرخ بیکاری حاصل می­‌شود. بر همین اساس می‌توان گفت بیکاری که در جست‌و‌جوی کار نباشد، اصلا در جمعیت فعال اقتصادی محاسبه نمی‌شود و در نتیجه در نرخ بیکاری نیز محاسبه نخواهد شد.

نرخ بیکاری یکی از شاخص‌­های مهم بازار کار است. بالا بودن این نرخ نشان‌­دهنده عدم استفاده کافی از ظرفیت نیروی کار عرضه شده است. همچنین نوسانات زیاد نرخ بیکاری از نااطمینانی و عدم پایداری در بازار کار نشات می­‌گیرد. نرخ بیکاری ایران طی سال‌­های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۲، بین ۷.۶ تا ۱۴.۶ تغییر کرده که نوسان زیادی محسوب می­‌شود­. اما این نوسانات در سال‌­های مختلف چگونه بوده است؟

نرخ بیکاری در پاییز امسال رکورد زد

نوسانات نرخ بیکاری طی سال­‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۲، روند مشخصی ندارد. اما به صورت کلی می‌­توان گفت این نرخ در ۱۹ سال اخیر دو دوره تاریک و روشن را تجربه کرده است.

دوره اول؛

صعود نرخ بیکاری به قله ۱۴.۶ درصدی

از سال ۸۵ تا سال ۹۵، نوسانات رشد اقتصادی بسیار زیاد بود. به طوری که در سال ۹۱ رشد اقتصادی برای نخستین بار طی یک دهه منفی شد. این عدم رشد اقتصادی مناسب با نااطمینانی و التهاب در فضای اقتصاد همراه و منجر به آن شد که روند نرخ بیکاری از سال ۸۷ تا بهار ۹۶ صعودی شود.

همچنین در نتیجه تب‌و‌تاب بسیار در فصای اقتصادی، نرخ بیکاری در زمستان ۸۹ به بیشترین مقدار خود طی سال­‌های ۸۴ تا پایان پاییز ۱۴۰۲ رسید و رقم ۱۴.۶ درصدی را ثبت کرد. به این معنا که در زمستان ۸۹ از هر ۱۰۰ ایرانی در سن کار، حدود ۱۵ نفر آن­ها در جست‌وجوی شغلی ناکام مانده و در شمار بیکاران قرار گرفته‌­اند که بیکاری بی‌سابقه­‌ای در ۱۹ سال مورد بررسی محسوب می­‌شود.

دوره دوم

نرخ بیکاری به کمترین مقدار خود رسید

از سال ۹۵ نرخ بیکاری روند نزولی به خود گرفت. بیشترین نرخ بیکاری از سال ۹۵ تا پاییز ۱۴۰۲، در تابستان ۹۵ و به میزان ۱۲.۷ درصد ثبت شد. این روند نزولی پس از آن ادامه یافت تا در نهایت پاییز امسال نرخ بیکاری به کمترین مقدار خود در ۱۹ سال مورد بررسی رسید و رقم ۷.۶ درصدی را تجربه کرد. اما آیا این کاهش نرخ بیکاری خبر از بهبود بازار کار می­‌دهد؟

باید توجه داشت بخشی از تغییرات نرخ بیکاری در سال‌­های اخیر متاثر از تغییر محاسبات مرکز آمار است. چرا که در سال ۹۸ مرکز آمار سن اشتغال و برخی محاسبات مربوط به بیکاری را تغییر داد.

افزون بر آن کاهش نرخ بیکاری می‌­تواند از دو دلیل نشات بگیرد. اول آن که اگر تعداد بیکاران کم شود، نرخ بیکاری کاهش می­‌یابد. این پدیده می‌­تواند متاثر از رشد اقتصادی و پایداری آن، کاهش نااطمنیانی و پویایی فضا باشد. دلیل دوم آن­که تعدادی از افراد فعال در بازار کار از جست‌­و‌جوی شغل ناامید شوند و دیگر در جست­‌وجوی کار نباشند. در نتیجه جمعیت افراد فعال کاهش می‌یابد و نرخ بیکاری کمتر می‌­شود. این حالت نه تنها خبر از وضعیت پایدار و رو به بهبود اقتصاد نمی‌­دهد، بلکه تصویر نامناسبی از فضای اقتصادی و نااطمینانی و التهاب موجود در آن است؛ بنابراین لازم است برای ارائه تصویر بهتر از شرایط بازار کار، نرخ بیکاری و نرخ مشارکت در کنار یکدیگر بررسی شوند. در این‌صورت چنانچه در برهه‌هایی نرخ بیکاری کاهش و نرخ مشارکت افزایش یابد، نشانه بهبود نسبی وضعیت بازار کار است. در صورت افزایش نرخ بیکاری و کاهش نرخ مشارکت نیز وضعیت بازار کار رو به وخامت رفته است.

حال بازار کار اقتصاد ایران بهتر است

بررسی‌­ها نشان می‌­دهد در فاصله سال­‌های ۸۴ تا ۹۱ نرخ مشارکت روند نزولی داشته است. به بیان دیگر نرخ مشارکت در این سال‌­ها کمتر شده است. همچنین همان‌طور که پیش­تر اشاره شد نرخ بیکاری از سال ۸۴ تا سال ۹۰ روند صعودی داشته است. این کاهش نرخ مشارکت در کنار افزایش نرخ بیکاری می‌­تواند نتیجه رکود اقتصادی، غیرفعال شدن گروهی از جمعیت و عدم‌انگیزه برای ورود به بازار کار در نتیجه دلسردی افراد باشد که تصویر تاریکی از وضعیت بازار کار به دست می‌دهد.

در فاصله سال­‌های ۹۴ تا ۹۷، نرخ بیکاری و نرخ مشارکت هردو روند صعودی داشته­‌اند. به عبارت دیگر در این سال‌­ها تعداد جمعیت فعال بیشتر شد و هم‌زمان تمایل افراد برای ورود به بازار کار نیز افزایش یافت. اما بازار کار ایران توانایی جذب این جمعیت مشتاق را نداشته است.

از بهار تا پاییز ۱۴۰۲، نرخ بیکاری در هر فصل نسبت به فصل قبل کاهش و نرخ مشارکت در هر فصل نسبت به فصل قبل افزایش یافته است؛ لذا می‌­توان گفت در سال جاری بازار کار رو به بهبود رفته است و حال آن بهتر است.

منبع: فرارو

کلیدواژه: نرخ بیکاری اقتصاد ایران بیکاری قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل نرخ بیکاری و نرخ مشارکت بازار کار ایران وضعیت بازار کار نرخ بیکاری نرخ مشارکت نرخ بیکاری نرخ بیکاری بازار کار رشد اقتصادی پاییز امسال جمعیت فعال مورد بررسی مرکز آمار ۱۹ سال سن کار وجوی شغل کاهش نرخ توان گفت ۶ درصد طی سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۸۲۸۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رییسی مطرح کرد؛کاهش نرخ بیکاری در کشور/ بر عهد خود با شما مردم باقی هستم

به گزارش قدس آنلاین، حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی بعد از ظهر امروز پنجشنبه در اجتماع مردم مناطق جنوب غربی تهران، در صحن امام‌زاده حسن (ع) با گرامیداشت یاد شهیدان و ادای احترام به خانواده معظم شهدا تصریح کرد: مردم عزیز این مناطق در طول تاریخ انقلاب اسلامی همواره در صف مقدم دفاع از ارزش‌ها و آرمان‌ها و یار انقلاب، امام و رهبری بودند.

رئیس جمهور با بیان اینکه همواره به دنبال فرصتی بودم تا در جمع باصفا و نورانی مردمان سخت‌کوش و متدین این منطقه حضور یابم، افزود: بنای دولت اداره امور بر مبنای عمل به دستورات الهی در همه عرصه‌های زندگی، اجرای عدالت با تکیه بر امکانات داخلی و بر مبنای سند آمایش سرزمینی است. بر همین اساس در آغاز به کار دولت رفع تنش آبی ۱۰ هزار روستا، ناترازی‌های گسترده برق، کاهش بیکاری و رفع مشکل اشتغال و رفع دغدغه مردم درباره مسکن را مبنای کار خود قرار دادیم و امروز بخش قابل توجهی از این مشکلات برطرف شده‌اند.

رئیسی همچنین با بیان اینکه تلاش کرده‌ایم با استفاده از ظرفیت‌های متنوع کشور شرایط اقتصادی زندگی مردم را بهبود بخشیم، اظهار داشت: بنای بنده این نیست که بگویم دولت چه وضعیتی را تحویل گرفت و در گذشته وضعیت چگونه بوده است، اما فقط در یک مورد دولت را با ۴۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه تحویل گرفتیم که این کسری بودجه یکی از اصل‌ترین دلایل ایجاد تورم است، اما بدون استقراض از بانک مرکزی یا چاپ پول با تولید و ایجاد منابع و درآمدهای جدید هم این کسری را رفع کردیم و هم توانستیم روند تورم را کاهشی کنیم.

رئیس جمهور اضافه کرد: دولت در ادامه این روند در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز بودجه را به شکلی تنظیم و تدوین کرد که منابع و مصارف همخوانی داشته باشند تا کسری بودجه به عنوان ریشه و بستر ایجاد تورم نداشته باشیم. همچنین رشد نقدینگی به عنوان یکی دیگر از عوامل ایجاد تورم در دولت کنترل شده و پس از رسیدن به هدف ۲۵ درصد در پایان سال گذشته، در حال حاضر ۲۴ درصد بوده و در حال کاهش به رقم ۲۳ درصد است. دولت همچنین اضافه برداشت بانک‌ها را نیز مدیریت کرده و سال گذشته سه موسسه بانکی که اضافه برداشت داشتند منحل شدند و امسال نیز بنای دولت این است که اگر موسسه‌ای مقررات در این زمینه را رعایت نکند، منحل شود.

رئیسی با بیان اینکه این‌طور نیست که بنده ندانم در زندگی بعضی از مردم عزیزمان چه می‌گذرد، گفت: قبل از حضور در جمع شما مردم ابتدا در مسجد ابوذر در جلسه حل مسئله و پیگیری مسائل اولویت‌دار حضور یافتم و مشکلات درمانی، آموزشی و بافت فرسوده موجود در منطقه را مورد بررسی قرار دادیم و تصمیماتی برای رفع این مشکلات اتخاذ شد؛ بنای این دولت این نیست که از کنار چاله‌ها بدون چاره‌اندیشی عبور کند. ما هر کاری را که به نفع مردم باشد انجام خواهیم داد، ولو اینکه خوشایند برخی هم نباشد!

رئیس جمهور در ادامه محور دیگر کار دولت را مبارزه قاطع با فساد و مفسدان عنوان و خاطرنشان کرد: به همه مسئولین اعلام کردم و نه فقط اعلام که اقدام هم کرده‌ام؛ که هر کجا فسادی دیده شود مطلقاً به فساد و مفسد رحم نخواهد شد. بدانید در این دولت چنان که بارها گفته‌ام مخالف هرگونه رابطه ناسالم، تبعیض، پارتی‌بازی و رشوه در همه ادارات هستیم. حتی ممکن است کسی فساد نداشته باشد، اما در جایی که قرار گرفته کارآمدی لازم را ندارد، بنای دولت این است که در این رابطه اغماض نکند و حتماً جای او را به فردی کارآمد و کسی که بتواند تحول ایجاد کند، بدهد.

رئیسی با بیان اینکه حداقل در ۹۰ مورد در این زمینه اقدام صورت گرفته که شاید همه آنها اعلام نشده باشد، گفت: بنای دولت این است که کار را به افراد کارآمد بسپارد.

رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اجرای عملیات وعده صادق گفت: این اقدام برای همه مسلمانان و آزادی‌خواهان و هم دشمنان پیام داشت؛ پیام این عملیات برای دشمنان این بود که بنای نظام جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران، مقاومت و ایستادگی در مقابل همه دشمنان است. در پاکستان نیز این مسئله را بیان کردم که شهیدان ما، امام و رهبری به ما آموختند در مقابل دشمنان باید مقاومت و ایستادگی کرد.

رئیسی افزود: این عملیات همچنین یک پیام برای دوستان انقلاب اسلامی داشت که پیام همبستگی، وحدت و اخوت بود. بدانید هر کس در دنیا به طرف ما دست دوستی دراز کند، آن را با محبت می‌فشاریم. بنای ما همکاری با همه کسانی است که می‌خواهند با جمهوری اسلامی ایران روابط سالم و سازنده داشته باشند.

رئیس جمهور همچنین با اشاره به تداوم جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، این جنایات را تابلویی روشن در مقابل چشم همه جهانیان توصیف و تصریح کرد: یک وجه تابلویی که از غزه در جهان ترسیم شده نورانیت ایستادگی و مقاومت و جانفشانی است و یک وجه تاریک آن جنایت‌های بی‌نظیر، کودک‌کشی، نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت از سوی رژیم صهیونیستی است که انسان شرم می‌کند مرتکبان این جنایت را انسان بنامد، چرا که آنها فقط شکل انسان هستند.

رئیسی با بیان اینکه داعیه حقوق بشر حامیان رژیم کودک‌کش صهیونیستی گوش فلک را کر کرده اما آنها بزرگترین ناقضان حقوق بشر هستند، اظهار داشت: مگر همین کشورهای غربی تا دیروز ادعای دانش‌دوستی و احترام به دانشگاه نداشتند، پس چگونه شد که به دانشجویانی که جرم‌شان فقط دفاع از مظلومیت مردم غزه است اینچنین حمله کرده و آنها را به جرم حق‌خواهی به خاک و خون کشیدند. امروز رخدادهای جاری در غزه و رخدادهای مرتبط با آن چهره غربی‌ها و آمریکایی‌ها را رسوا کرده، اما مردم همین مناطق ۱۷ و ۱۸ از ۴۵ سال قبل دفاع از ملت فلسطین و نابودی رژیم صهیونیستی را فریاد می‌زدند.

رئیس جمهور در پایان با تاکید بر اینکه مشکلات و مسائل مناطق شما با جدیت و سرعت پیگیری و رفع خواهد شد، خاطرنشان کرد: ارتباط ما با شما به همین جلسه و دیدار محدود نخواهد بود. این از افتخارات بنده است که در هر مسئولیتی بوده‌ام رو در رو با مردم نشسته و سخنان و مشکلات آنها را شنیده‌ام. برخی به بنده ایراد می‌گیرند که چرا این همه سفر استانی می‌روم، اما روال کار بنده این نیست که بر اساس گزارش‌ها مشکلات را حل کنم، بلکه در جلسات رو در رو و بدون واسطه به دنبال شناسایی و حل مشکلات هستم؛ یقین بدانید بر عهد خود با شما مردم باقی هستم و باقی خواهم ماند.

منبع: خبرگزاری مهر